Η σύγχρονη ζωή χαρακτηρίζεται από συνεχόμενες κρίσεις, δύσκολες καταστάσεις και γρήγορους ρυθμούς. Μέσα σε όλα αυτά, οι άνθρωποι σήμερα έχουν την τάση να βάζουν μεγάλες απαιτήσεις στον εαυτό τους με αποτέλεσμα να νιώθουν ακόμα πιο δυσφορικά. Με τον τρόπο αυτό, και επιβαρύνουν την ψυχική τους υγεία, και δεν καταφέρνουν να ανταπεξέρχονται στις δυσκολίες της ζωής τους. Συνεπώς, στις μέρες μας η πρακτική της αυτοσυμπόνοιας φαίνεται να είναι πιο σημαντική από ποτέ.
Τι είναι η αυτοσυμπόνια;
Η έννοια της αυτοσυμπόνιας είναι ένας σύγχρονος όρος της Ψυχολογίας, ο οποίος αναπτύχθηκε από τις έρευνες της ψυχολόγου Kristin Neff. Η αυτοσυμπόνια θεωρείται μια συναισθηματικά θετική στάση ζωής του ατόμου προς τον ίδιο του τον εαυτό. Αντίθετα με αυτό που πολλοί μπορούν να πιστεύουν η αυτοσυμπόνια δεν ισοδυναμεί με την αυτολύπηση ή την υπερβολική επιείκεια. Είναι μια δεξιότητα που μπορεί να καλλιεργήσει κάθε άνθρωπος για να στηρίξει πιο αποτελεσματικά τον εαυτό του κατά τις δυσκολίες της ζωής του.
Από τι αποτελείται η αυτοσυμπόνια;
Σύμφωνα με τους ερευνητές του όρου, η αυτοσυμπόνια συναποτελείται από τρεις θεμελιώδους σημασίας παράγοντες:
- Την αποδοχή της ανθρώπινης υπόστασης, δηλαδή την αναγνώριση και την αποδοχή της πανανθρώπινης αλήθειας ότι οι άνθρωποι είμαστε από τη φύση μας ατελείς, θνητοί και βιώνουμε δυσκολίες και δυσφορικά συναισθήματα. Οι δυσκολίες που βιώνουμε δεν συμβαίνουν μόνο σε εμάς προσωπικά
- Την ενσυνειδητότητα, δηλαδή την αναγνώριση, παρατήρηση και επίγνωση των συναισθημάτων μας στο εδώ και τώρα. Είναι ιδιαίτερα ευεργετικό να βιώνουμε τα συναισθήματα μας στον πραγματικό τους βαθμό, χωρίς προσπάθεια παραμόρφωσής τους, χωρίς δηλαδή να τα μεγεθύνουμε ή να τα υποτιμούμε.
- Την ευγένεια προς τον εαυτό μας, δηλαδή την συμπεριφορά προς τον εαυτό, που δεν ενέχει επικριτικό ή τιμωρητικό τρόπο, αλλά διακρίνεται από καλοσύνη και ηρεμία
Πότε είναι χρήσιμη η αυτοσυμπόνια;
Όταν παρουσιάζεται μια δυσκολία στη ζωή μας, έχουμε την τάση να φερόμαστε επικριτικά στον εαυτό μας, κατηγορώντας τον και χαρακτηρίζοντάς τον ως ανάξιο. Ταυτόχρονα, σε τέτοιες αντίξοες συνθήκες συχνά θυμώνουμε με τον εαυτό μας και εξάγουμε αυθαίρετα, υπερβολικά και αρνητικά συμπεράσματα για το μέλλον μας, όπως για παράδειγμα «Δεν πρόκειται ποτέ να τα καταφέρω, είμαι άχρηστος!».
Τέτοιου είδους αυτοτιμωρητικές σκέψεις μας οδηγούν σε συναισθηματική απορρύθμιση και αποδυναμώνουν την πίστη στον εαυτό μας, με αποτέλεσμα να δυσκολευόμαστε ακόμα περισσότερο με την κατάσταση που αντιμετωπίζαμε εξαρχής. Πολλές φορές, μάλιστα, οδεύουμε προς την παραίτηση, το ανεξέλεγκτο άγχος και την έντονη μελαγχολία με αυτό τον τρόπο. Σε αυτές λοιπόν τις περιστάσεις, όπου αντιμετωπίζουμε αλλαγές, προκλήσεις, μεταβάσεις, απώλειες και αρνητικά συναισθήματα, η αυτό-συμπόνια ως στάση ζωής θα μας βοηθήσει εξαιρετικά. Αν αξιοποιήσουμε και αναπτύξουμε την αυτοσυμπόνια, θα καταφέρουμε να κατανοήσουμε και να στηρίξουμε τον εαυτό μας στη δύσκολη στιγμή, θα πετύχουμε την μείωση των αρνητικών μας σκέψεων και θα εστιάσουμε στα θετικά μας γνωρίσματα. Παράλληλα, θα αποκτήσουμε ψυχική ανθεκτικότητα και θα επιβιώνουμε από τις δυσκολίες, χωρίς να εγκλωβιζόμαστε στο πρόβλημα.
Αυτοσυμπόνια στην Ψυχοθεραπεία
Η αυτοσυμπόνια είναι μια έννοια που προωθείται συνεχώς μέσα στην θεραπευτική διαδικασία.
- Ο θεραπευτής λειτουργεί ως πρότυπο δείχνοντας συμπόνια στον εαυτό του (φροντίζει τον εαυτό του ώστε να μπορεί να έχει ενεργή παρουσία).
- Ο θεραπευτής σχετίζεται με τον πελάτη με συμπόνια, ώστε να μπορέσει να την βιώσει τη φροντίδα και τα οφέλη της.
Ο θεραπευτής ενθαρρύνει τον θεραπευόμενο να δείχνει συμπόνια στον εαυτό τόσο κατά τη διάρκεια της συνεδρίας, όσο και στην καθημερινή του ζωή.
Πώς μπορούμε να καλλιεργήσουμε την αυτοσυμπόνια;
Μέσα από την ψυχοθεραπεία αναπτύσσουμε τις δεξιότητες εκείνες που που μας βοηθούν να καλλιεργούμε συστηματικά την αυτοσυμπόνια μας.. Μερικές από αυτές, που μπορείτε να δοκιμάσετε, είναι οι παρακάτω:
- Εστιάζω στο παρόν, παρατηρώντας τον εαυτό μου με ηρεμία
- Εντοπίζω τα συναισθήματά μου και τους δίνω χώρο έκφρασης
- Επιτρέπω στον εαυτό μου να ακούσει τα συναισθήματά μου χωρίς υπερβολική ανάλυση ή ακραίες αντιδράσεις
- Αναγνωρίζω και φροντίζω τις αυθεντικές μου ανάγκες
- Φέρομαι στον εαυτό μου, όπως θα φερόμουν σε ένα πολύ αγαπημένο μου άτομο
- Μειώνω συνειδητά και με προσπάθεια την αυτό-επίκριση, την απαιτητικότητα και την τιμωρητική στάση προς τον εαυτό
- Αποδέχομαι το δικαίωμά μου να κάνω λάθη και να μαθαίνω μέσα από αυτά
- Θυμίζω στον εαυτό μου ότι οι δυσκολίες είναι μέρος της ζωής
- Συγχωρώ τον εαυτό μου για τις ατυχείς επιλογές μου και εξελίσσομαι μέσα από αυτές
- Δείχνω υπομονή, στοργή και ενθάρρυνση στον εαυτό μου
- Μου δίνω χρόνο και χώρο, όταν τον χρειάζομαι
- Στηρίζω την αυτοβελτίωσή μου
- Θέτω σαφείς στόχους και προσπαθώ με επίγνωση να τους κατακτήσω
- Σταματάω τον πόλεμο με τον εαυτό μου, με αποδέχομαι και με αγαπώ
…το ταξίδι της προσωπικής ανάπτυξης στηρίζεται στην αποδοχή του εαυτού, την φροντίδα των ψυχικών μας αναγκών και την άνθηση της αυτοσυμπόνιας…