Θεραπεία Ζεύγους
Συνήθως ένα ζευγάρι ξεκινά τη σχέση του με τη διάθεση να λειτουργήσει ομαλά και με την κρυφή ελπίδα ότι μέσα σε αυτήν θα πάρει την εκτίμηση και την αγάπη που αναζητά. Κατά πόσο θα τα καταφέρει εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από το πώς οι δυο σύντροφοι θα μπορέσουν να επικοινωνήσουν. Η θεραπεία ζεύγους αρχικά βοηθά το ζευγάρι να αναγνωρίσει τις ανάγκες και τις δυσκολίες του, οι οποίες συχνά είναι θολές ή σε σύγχυση. Στη συνέχεια, ο θεραπευτής λειτουργεί ως διευκολυντής της επικοινωνίας, βοηθώντας κάθε σύντροφο να βρει κατάλληλους τρόπους να εκφράσει τις ανάγκες και τις ανασφάλειες του και ταυτόχρονα να ακούσει με σεβασμό την διαφορετική πλευρά του συντρόφου του. Αφού το ζευγάρι χτίσει μια βάση ουσιαστικής επικοινωνίας, τότε μπορεί να συνεχίσει να δουλεύει με τα ζητήματα που κρύβονται πίσω από τη δυσλειτουργία της σχέσης του, ώστε να αποφασίσει για το μέλλον της.
- Ζευγάρια κάθε τύπου, ανεξάρτητα από το σεξουαλικό τους προσανατολισμό ή το καθεστώς του γάμου/σχέσης τους.
- Ζευγάρια που θέλουν βοήθεια για να προετοιμαστούν ή για να διαχειριστούν μια σημαντική μετάβαση στη σχέση τους (π.χ. γάμο, γέννηση παιδιού, χωρισμό)
- Ζευγάρια που επιθυμούν να ενισχύσουν την ήδη υπάρχουσα επικοινωνία και συνεργασία τους μέσα στη σχέση τους, ώστε να αλληλοϋποστηρίζονται σε δύσκολες συνθήκες
- Ζευγάρια που βιώνουν ανισορροπία μέσα στη σχέση τους και θέλουν να αναγνωρίσουν τα εμπόδια και να ανακαλύψουν τρόπους να αλληλεπιδρούν αρμονικά.
Ανεπαρκής επικοινωνία: μεγαλώνοντας στην πατρική μας οικογένεια μαθαίνουμε τρόπους επικοινωνίας, οι οποίοι δεν είναι πάντα οι πιο κατάλληλοι για να αναπτυχθεί μια υγιής σχέση. Η θεραπεία ζεύγους μας παρέχει την ευκαιρία να αναγνωρίσουμε πώς αυτοί οι μαθημένοι τρόποι έχουν μεταφερθεί στη σχέση με το σύντροφό μας, πώς την επηρεάζουν και πώς μπορούμε να επικοινωνήσουμε με ένα νέο τρόπο που θα συνδημιουργήσουμε συνειδητά.
Έντονες συγκρούσεις: πολλές φορές η ανεπαρκής επικοινωνία έχει ως αποτέλεσμα κάθε σύντροφος να παρερμηνεύει τη διαφορετική στάση του άλλου και έτσι να βιώνει έντονη ανασφάλεια για τη σχέση τους. Αυτή η ανασφάλεια, αν δεν εκφραστεί καθαρά, θα οδηγήσει το ζευγάρι σε συγκρούσεις που μπορεί να φτάσουν ακόμη και σε κακοποίηση μεταξύ τους. Στη θεραπεία ζεύγους ξεκινάμε με τον όρο της έκφρασης με σεβασμό προς τον άλλο για να φτάσουμε σταδιακά στο ξεκαθάρισμα των παρερμηνειών και την αναγνώριση των πραγματικών φόβων και αναγκών κάθε συντρόφου.
Απιστία: όποια κι αν είναι η μορφή της απιστίας (από εξωσυζυγική ερωτική σχέση μέχρι φλερτ μέσω μηνυμάτων), συνήθως σημαίνει ότι οι εμπλεκόμενοι σε αυτή δεν ικανοποιούν τις προσωπικές, ερωτικές ή συναισθηματικές τους ανάγκες μέσα στη σχέση τους. Συνεπώς, για να θεραπευτεί μια σχέση μετά από απιστία χρειάζεται και οι δυο σύντροφοι να εξετάσουν τι συμβαίνει στη μεταξύ τους επαφή, να ανανεώσουν τη δέσμευση τους στη σχέση τους και να βρουν νέους τρόπους να λειτουργούν μαζί.
Ανάμειξη τρίτων (όπως πεθερικών): σε αρκετές περιπτώσεις οι γονείς έχουν την τάση να αναμειγνύονται στη ζωή του ζευγαριού. Ωστόσο, είναι το ίδιο το ζευγάρι που θα παίξει καθοριστικό ρόλο στη διαμόρφωση των ορίων της σχέσης του. Η θεραπεία ζεύγους βοηθά τους δυο συντρόφους να ξεκαθαρίσουν τα θέματα δέσμευσης με την πατρική οικογένεια, ώστε να είναι ελεύθεροι να δημιουργήσουν ένα ισχυρό δεσμό μεταξύ τους.
Δυσκολία διαχείρισης κρίσης/ αλλαγής ζωής: πολλά ζευγάρια με μακροχρόνια σχέση έχουν βρει συγκεκριμένους τρόπους να λειτουργούν αρμονικά μέχρι που ένα γεγονός (π.χ. γάμος, παιδί) φέρνει μια σημαντική αλλαγή και ανισορροπία. Τότε το ζευγάρι καλείται να βρει ένα διαφορετικό τρόπο λειτουργίας που να ανταποκρίνεται στις νέες συνθήκες και πολλές φορές χρειάζεται τη βοήθεια ενός ειδικού που θα διευκολύνει αυτή τη μετάβαση στη νέα φάση της σχέσης τους.
Προβλήματα στο σεξ: είτε προέρχεται από οργανικά αίτια, είτε αποτελεί σύμπτωμα ενός προβλήματος στη σχέση του ζευγαριού, η σεξουαλική δυσλειτουργία αποτελεί ένα σημαντικό ζήτημα. Στη θεραπεία ζεύγους οι δυο σύντροφοι μπορούν να διερευνήσουν και να εντοπίσουν τα θέματα που συνδέονται με τη δυσκολία στη σεξουαλική τους ζωή και να λάβουν την κατάλληλη στήριξη όσο προσπαθούν για την επίλυση τους.
Συμπτωματολογία ενός μέλους: Όταν ο ένας σύντροφος περνάει μια ψυχολογικά δύσκολη φάση (π.χ. άγχος, κρίσεις πανικού, επιλόχειος κατάθλιψη) ή ένα σημαντικό προσωπικό του ζήτημα (θέμα υγείας, εργασίας, απώλειας) συχνά ο άλλος σύντροφος δεν ξέρει πώς να τον βοηθήσει. Αλλά και ο ίδιος μπορεί να νιώθει αβοήθητος ή ακόμη και θυμωμένος μέσα σε αυτήν τη συνθήκη. Η θεραπεία ζεύγους μπορεί να βοηθήσει και τους δυο συντρόφους να κατανοήσουν την κατάσταση, να απαλλαγούν από την αίσθηση ότι φταίνε και να βρουν τρόπους αλληλοϋποστήριξης.
Στην πρώτη συνάντηση το ζευγάρι καλείται να μοιραστεί μερικές βασικές πληροφορίες για τον εαυτό τους και για τη σχέση τους, ο καθένας μέσα από την ξεχωριστή του ματιά. Στη συνέχεια περιγράφουν τα θέματα που τους απασχολούν με σκοπό να τα κατανοήσουν και να αναγνωρίσουν πώς επηρεάζουν τους ίδιους, τη σχέση τους αλλά και το περιβάλλον τους. Τέλος, προσπαθούν μαζί με τον θεραπευτή να καταλήξουν στον τρόπο που θα δουλέψουν (συμβουλευτικά ή θεραπευτικά) και να θέσουν τους επιθυμητούς στόχους για την εξέλιξη της σχέσης τους.
Βασικοί στόχοι της θεραπείας ζεύγους είναι:
- να αναγνωρίσουν τις ρίζες των θεμάτων τους (προσωπική ιστορία, εμπειρίες από πατρική οικογένεια, απαιτήσεις καθημερινότητας, μεταβατικές φάσεις ζωής κτλ.) και πώς αυτές επηρεάζουν τη σχέση τους
- να αναδυθούν για κάθε σύντροφο τα προσωπικά συναισθηματικά του θέματα, τα οποία γίνονται εμπόδιο στη συντροφική εμπειρία
- να συλλογιστούν συνειδητά και να αναγνωρίσουν τι αναζητούν από τη σχέση τους και ποια είναι τα κίνητρα τους για να είναι μαζί
- να αναγνωρίσουν τις διαφορετικές βασικές ανάγκες τους και να αναζητήσουν τρόπους ώστε να τις ικανοποιούν στην κοινή τους ζωή
- να γνωρίσουν καλύτερα και να κατανοήσουν ο ένας τον άλλο
- να ανακαλύψουν νέους, πιο λειτουργικούς κώδικες επικοινωνίας
- να αποφασίσουν ποια θέλουν να είναι οι πορεία της σχέσης τους
Το ζητούμενο στη θεραπεία ζεύγους είναι να μπορέσει το ζευγάρι να αναγνωρίσει τι είναι το καλύτερο και για τους δυο. Αυτό σημαίνει ότι σε μερικές περιπτώσεις οι δυο σύντροφοι μπορεί να ανακαλύψουν ότι έχουν ανάγκη εντελώς διαφορετικά πράγματα και ότι είναι καλύτερο να ακολουθήσουν χωριστούς δρόμους. Τότε, ο κύριος στόχος της θεραπείας είναι η ομαλή μετάβαση και των δυο μελών στο χωρισμό και σε μια καινούρια ζωή με νέες ευκαιρίες.
Ακόμα και αν η σχέση ολοκληρωθεί, κάθε σύντροφος μπορεί να ανακαλύψει ότι η ίδια η θεραπευτική εμπειρία αποτελεί ένα σημαντικό ψυχικό εφόδιο για τις επόμενες σχέσεις που θα δημιουργήσει.
Στην περίπτωση που η σχέση συνεχιστεί, το ζευγάρι θα ανακαλύψει ότι η σχέση του είναι πιο ενισχυμένη και απαλλαγμένη από τα βάρη που μετέφεραν από παλιές εμπειρίες.